Tag: psychometria

Analizy statystyczne a psychometria (cz. 1)

Testy psychologiczne muszÄ… odznaczać siÄ™ swoistego rodzaju rzetelnoÅ›ciÄ…, odpowiadać Å›ciÅ›le okreÅ›lonym procedurom. DziaÅ‚ psychologii, który wykorzystuje w badaniach metodologiÄ™ statystyki oraz matematyki to Psychometria. Psychometria pozwala w sposób iloÅ›ciowy i obiektywny zmierzyć pewne cechy w danej populacji lub dotyczÄ…ce danej jednostki. Warto zaznaczyć, iż część badaczy uważa psychometriÄ™ za dziedzinÄ™ niebezpiecznÄ… twierdzÄ…c, że nie można standaryzować zachowania ludzkiego wzglÄ™dem pewnego wzorca.

 

Psychometria opiera siÄ™ jak wspomniano na jasno zdefiniowanych procedurach, które opierajÄ… siÄ™ na analizie statystycznej i matematycznej. Dlatego też w psychometrii znajduje siÄ™ szereg narzÄ™dzi, które pozwalajÄ… odpowiedzieć min na pytanie Czy badanie przeprowadzono w sposób rzetelny.

 

Rzetelność jest w psychometrii cechÄ…, która oznacza powtarzalność pomiaru i determinuje jakość badania i wymaga aby test byÅ‚ ze sobÄ… spójny w czasie.  Ogólnie możemy powiedzieć, że rzetelność mówi nam na ile dane badanie zostaÅ‚o dobrze przeprowadzone. W celu oszacowania czy użyta w badaniu skala jest rzetelna stosujemy alfÄ™ Cronbacha. Alfa Cronbacha jest miarÄ… spójnoÅ›ci danych, które wchodzÄ… w skÅ‚ad danej skali. Inaczej mówiÄ…c: odpowiada na pytanie - Na ile badane czynniki sÄ… do siebie podobne, czy opisujÄ… ten sam problem?

 

 

Istota Alfy Cronbacha

Alfa Cronbacha jest definiowana następująco:

 

Gdzie:

jest wariancjÄ… dla poszczególnych obserwacji;

 

N oznacza ilość elementów w teÅ›cie.

 

Bardzo często w testach psychologicznych odpowiedzi na pytania mają przypisane wartości binarne (0,1), w tym przypadku należy posłużyć się wariantem Alfy Cronbacha, czyli Wzorem KR-20 (Kudler- Richardson 20):

 

W powyższej notacji p oznacza proporcję właściwych (w założeniu dla testu) odpowiedzi w stosunku do całkowitej ilości odpowiedzi, z kolei q oznacza stosunek niewłaściwych odpowiedzi w stosunku do całkowitej ilości odpowiedzi (fakt ten można łatwo poddać weryfikacji- tj. czy p + q =1).

W jakich przypadkach sprawdzana jest alfa Cronbacha?

 

Niech za ilustrację posłuży przykład:

 

Badacz zapytaÅ‚ respondentów zmagajÄ…cych siÄ™ z zakupoholizmem nastÄ™pujÄ…cy cykl pytaÅ„:

-Czy czujesz siÄ™ lepiej, gdy kupujesz coÅ› nowego?

-Czy masz kaca moralnego po paru godzinach od zakupu?

-Czy rzeczy, które kupujesz sÄ… tak naprawdÄ™ niepotrzebne?

-Czy kupujesz sÅ‚odycze podczas zakupów?

Badacz otrzymaÅ‚ wynik alfy Cronbacha równy 0,66 oznacza to, że pytania można zakwestionować. Badacz stwierdziÅ‚, że usuniÄ™cie pytania dotyczÄ…cego sÅ‚odyczy podniosÅ‚o wartość alfy Cronbacha do wartoÅ›ci 0,89. Oznacza to, że podobieÅ„stwo pomiÄ™dzy pytaniami jest bardzo duże - tj. wystÄ™puje silna korelacja pomiÄ™dzy dobrym nastrojem, kacem moralnym, oraz stwierdzeniem, że rzeczy zakupione kompulsywnie sÄ… w istocie niepotrzebne.

 

Mankamentry Alfy Cronbacha

Alfa Cronbacha pozwala okreÅ›lić, czy badany zespóÅ‚ zjawisk jest do siebie podobny. ZaletÄ… Alfy Cronbacha jest fakt, że dziÄ™ki niej można wyrugować ze skali pozycjÄ™, która wpÅ‚ywa negatywnie na ogólny wynik.

 

PosÅ‚ugujÄ…c siÄ™ AlfÄ… Cronbacha należy pamiÄ™tać o paru „puÅ‚apkach”:

- liczba pozycji na sakli ma znaczący wpływ na Alfę Cronbacha, dlatego usuwając dany element należy mieć ten fakt na uwadze;

- wartość alfy może być bardzo wysoka, ale może okazać siÄ™, że osiÄ…gniÄ™to ten wynik poprzez powtórzenie tego samego pytania, ale ubranego w nieco inne sÅ‚owa;

- testy powinny mieć odpowiednią długość- Alfa Cronbacha jest zależna od wielkości testu;

- część badaczy uważa, że gdy wartość Alfy-Cronbacha przekroczy wartość 0.9 to nie Å›wiadczy to o bardzo silnej korelacji, ale o fakcie, że gdzieÅ› popeÅ‚niono błąd (łączenie dwóch różnych skal, powtarzanie tego samego pytania);

- nie powinno siÄ™ łączyć skal, które mierzÄ… inne zagadnienia - formalnie takie połączenie może dać w wyniku dużą wartość Alfy Cronbacha. Niestety pomiar bÄ™dzie błędny.

- należy sprawdzić, czy alfa nie zaniża rzetelności testu (stosujemy analizę czynnikową - min. Korelację r Pearsona).

 

Interpretacja Alfy Cronbacha

Poniższa tabela ukazuje jak interpretować otrzymane wartości alfy Cronbacha:

Wartość alfy Cronbacha WewnÄ™trzna spójność Interpretacja
α ≥ 0,9 Perfekcyjna Bardzo silna korelacja pomiÄ™dzy badanymi przypadkami (np. Czy pracujesz? -> Czy zarabiasz pieniÄ…dze?)
0,9>α ≥ 0,8 Bardzo dobra / dobra Silna korelacja pomiÄ™dzy badanymi przypadkami (Czy jesteÅ› alergikiem? Czy masz wysypkÄ™ po zjedzeniu orzechów arachidowych?)
0,8>α ≥ 0,7 Akceptowalna Åšrednia korelacja pomiÄ™dzy badanymi przypadkami (Czy grasz w gry komputerowe dÅ‚użej niż 6 godzin dziennie? Czy bolÄ… CiÄ™ oczy?)
0,7>α ≥ 0,6 Kwestionowalna SÅ‚aba korelacja pomiÄ™dzy badanymi przypadkami (Czy uprawiasz sport? Czy cierpisz na chronicznÄ… chandrÄ™?)
0,6>α ≥ 0,5 SÅ‚aba Bardzo sÅ‚aba korelacja  (Czy jesteÅ› samotny? Czy masz kota?)
0,5>α Nieakceptowalna Praktyczny brak korelacji (Czy lubisz rzepÄ™? Czy znasz równania różniczkowe?)

Czytaj część drugÄ… artykuÅ‚u 

Autor opracowania: Jeremiasz Pilarz (BioStat)

Analizy statystyczne a psychometria (cz. 2)

W poprzednim artykule omówiliÅ›my AlfÄ™ Cronbacha - jej cechy oraz kiedy jest stosowana. Poniższy tekst jest przewodnikiem pozwalajÄ…cym krok po kroku obliczyć AlfÄ™ Cronbacha za pomocÄ… programu Excel.

 

Przykład zastosowania Alfy Cronbacha w arkuszu Excel

Ankietowani odpowiadali na dziesięć pytaÅ„. Liczba ankietowanych również wyniosÅ‚a dziesięć.

Tabela przygotowana na podstawie otrzymanych wyników wyglÄ…da nastÄ™pujÄ…co:

W następnym kroku obliczamy:

- wartość N (w rozważanym przypadku równÄ… 10);

- sumÄ™ wariancji populacji (=SUMA()). Suma ta wynosi 0,66

- wariancję sum ilości odpowiedzi;

- AlfÄ™ Cronbacha obliczamy ze wzoru: (=N/(N-1)*((1-SumaWariancji)/ WariancjaSum))

Wartość Alfy w rozważanym przypadku wyniosÅ‚a 0,674 ≈ 0,67 oznacza to, że pytania wykazujÄ… kwestionowalnÄ… korelacjÄ™.

Polecamy przeprowadzenie eksperymentu polegajÄ…cego na zmianie wartoÅ›ci poszczególnych odpowiedzi - im wiÄ™cej odpowiedzi pozytywnych tym wartość α wiÄ™ksza a tym samym pytania sÄ… ze sobÄ… spójne, z kolei wiÄ™ksza ilość odpowiedzi negatywnych ma odwrotny wpÅ‚yw- α staje siÄ™ coraz mniejsza a tym samym rzetelność testu jest mniejsza.

Czytaj część pierwszą artykułu

Autor opracowania: Jeremiasz Pilarz (BioStat)

Biostat. More than statistics.

ul. Kowalczyka 17
44-206 Rybnik

Tel: (+48) 32 42 21 707
Tel. kom.: (+48) 668 300 664
e-mail: biuro@biostat.com.pl

Sondaże Analizy danych