Tag: badania statystyczne

Współcześnie branża medyczna czy farmaceutyczna na wielu polach swojej działalności musi opierać się na badaniach statystycznych. Tendencją jest również fakt, iż z roku na rok poszerzają się obszary w których króluje właśnie statystyka medyczna. To właśnie statystyka daje nam możliwość na odkrycie nieoczywistych zależności, znalezienie odpowiedzi na ważne pytania oraz pozwala poznawać nowe fakty. Jej wielozadaniowość oraz szybki rozwój pozwoliły naukowcom uznać ją za specyficzną i oddzielną dziedzinę nauki.

Analiza danych w medycynie

Nie tylko naukowcy lub lekarze prowadzący badania ale również osoby zainteresowane ich wynikami, chętnie je wykorzystują. Dlatego też coraz częściej w różnego rodzaju publikacjach naukowych można spotkać się zarówno z klasycznymi wynikami badań statystycznych, jak i tymi bardziej zaawansowanymi (data mining). Dzieje się tak, ponieważ techniki statystyczne dostarczają wiele korzyści w badaniach rynku medycznego, ale również w optymalizacji funkcjonowania jednostek służby zdrowia. Są również w stanie pozytywnie wpłynąć na jakość oferowanej opieki nad osobami chorymi, w tym wydajność posiadanych zasobów.

Biostatystyka

Jest typową nauką pogranicza, ponieważ swój rodowód wywodzi zarówno ze statystyki oraz biologii. Najbardziej powszechnym zastosowaniem biostatystyki, to badania rynku medycznego, np. promowanie nowych leków, badania w branży farmaceutycznej, np. potrzeby i opinie pacjentów, badania na potrzeby analiz klinicznych czy biorównoważności. Tak więc, biostatystykę angażuje się w wszelkie badania, analizy czy obserwacje z zakresu medycyny, aby móc w sposób statystyczny, częściowo i opisowy, ukazać badane zjawisko.

CRF

Formularz CRF to dokument wykorzystywany w obserwacji klinicznej. Zapisuje się w nim wszelkie informacje wymagane w protokole badań klinicznych. Badań, które mają na celu wykazanie zarówno skuteczności jak i bezpieczeństwa stosowanych środków farmakologicznych. Dzięki temu maja one szanse zostać zarejestrowane jako produkt leczniczy, a w związku z tym dopuszczone do obrotu na rynku farmaceutycznym. Ponieważ badania są długotrwałe to wymagają stosowania rozległej dokumentacji. Usprawnieniem jest tutaj zastosowanie ich elektronicznej wersji zwanej ECRF.

Badanie satysfakcji pacjentów

Zmierzenie i poznanie satysfakcji pacjentów, poprzez wykorzystanie metod statystyki medycznej, z oferowanych im świadczeń zdrowotnych jest bardzo ważnym elementem zarządzania jakością w ośrodkach leczniczych. Jest on w głównej mierze uznawany za wskaźnik jakości usług realizowanych przez tę jednostkę. Wprowadzenie norm kontroli jakością w placówce medycznej, w tym badań satysfakcji pacjentów z usług, wpływa na poprawę jej konkurencyjności na rynku usług medycznych.

Hipotetyczne założenia, a także różnego rodzaju tezy towarzyszą nam na co dzień. One same jednak w swym teoretycznym aspekcie nie stanowią tak naprawdę rzetelnego źródła informacji. Pewnych rzeczy się domyślamy. Jeszcze inne są tylko mglistą wizją. Dlatego tak ważne miejsce w naszej codzienności zajmuje statystyka. Nic nie weryfikuje hipotez tak skutecznie, jak ona.

Hipotezy nie tylko w pracach naukowych

Słysząc słowo hipoteza najczęściej myślimy o pracy naukowej. Przecież to przyszli magistrzy czy doktoranci zawierają ją w swojej pracy. Tymczasem hipoteza towarzyszy nam na każdej płaszczyźnie, która w swojej dynamice ulega ciągłemu rozwojowi. To właśnie hipotezy, a wraz z nimi kolejne pytania sprawiają, że człowiek szuka odpowiedzi – rozwija się i tworzy nowe perspektywy. Hipotezy stanowią ważny czynnik rozwoju gospodarki, psychologii, medycyny, socjologii czy nawet demografii.

Jak zbadać hipotezę?

Hipoteza to nie choroba, którą bada się w gabinecie lekarskim i leczy za pomocą odpowiednich terapii. Hipoteza to stwierdzenie, które wymaga dogłębnej analizy danych. Aby jej jednak dokonać, dane te trzeba wcześniej zebrać. A do tego służą odpowiednie metody statystyczne. Oczywiście na metodach tych doskonale znają się pracownicy firm badawczych, którzy potrafią zawsze dobrać optymalne narzędzia.

Analiza zebranych danych

Analizy statystyczne to kolejny, po zbieraniu danych, etap badania. Gdy zbiór danych jest już gotowy, można przejść do wyciągnięcia z niego konkretnej wiedzy. A to staje się możliwe właśnie dzięki analizom statystycznym. Ich zadaniem jest wyciągnięcie wniosków i zweryfikowanie faktów oraz hipotez. Tym samym stają się one odpowiedzią na pytania odnośnie naszych założeń i stawianych na co dzień tez.

Statystyka a biznes

Mówiąc o statystyce i jej wpływie na różne dziedziny naszego życia, nie możemy udawać, że nie dostrzegamy możliwości, jakie otwiera przed biznesem. Tutaj wykorzystywana jest ona do osiągania celów biznesowych, głównie zwiększania obrotu i maksymalizacji zysku. Dzięki analizom danych zebranych w trakcie badania firmy weryfikują rynek, poznają nastawienie klientów, a także ich potrzeby. Tym samym zdobywają odpowiedź na pytanie odnośnie zmian, jakie należy wprowadzić w koncepcji sprzedaży, czy kierunków, jakie należy obrać, by ostatecznie odnieść sukces.

Hipotezy są po to, by je weryfikować. Tylko wtedy istnieje sens ich tworzenia. A prawdziwym mistrzem w weryfikowaniu jest statystyka. Ta nauka nie pozostawia wątpliwości, ani pytań bez odpowiedzi.

Aby uogólnić na całą populację wyniki badania statystycznego przeprowadzonego na próbie losowej, takiego jak np. badania świadomości marki, należy postawić hipotezę, a następnie ją zweryfikować. Służą do tego testy statystyczne, które dzielimy na parametryczne i nieparametryczne.

Ogólnie o testach

Testów parametrycznych używa się do oceny wartości parametrów dla danego rozkładu populacji, z którego losowana jest próba. Parametrami tymi mogą być średnia, wariancja czy odchylenie standardowe.

Testy nieparametryczne nie wymagają założeń dotyczących rozkładu zmiennej losowej populacji. Najczęściej wykorzystywaną w nich metodą jest uporządkowanie danych i zastąpienie ich rangami.

Zazwyczaj testy parametryczne mają swoje odpowiedniki wśród testów nieparametrycznych. Niektóre z nich prezentuje poniższa tabela.

Często stosowane są także inne testy nieparametryczne, takie jak test Chi kwadrat oraz test Shapiro-Wilka.

Charakterystyka testów parametrycznych

Parametryczne testy pozwalają na dokładniejsze analizy i ich wyniki są łatwiejsze do interpretowania. Wymagają jednak spełnienia większej ilości założeń. Najczęściej wymaga się między innymi, by próba pochodziła z populacji o rozkładzie normalnym. Symulacje pokazały jednak, że niespełnienie tego warunku nie musi dyskwalifikować testu. Co więcej w przypadku wielu badań statystycznych założenie to jest spełnione. Testy parametryczne są także mniej odporne na obserwacje odstające.

Charakterystyka testów nieparametrycznych

Dla testów nieparametrycznych nie jest wymagane spełnienie założenia o rozkładzie normalnym. Gdy liczność próby jest niewielka lub grupy nie są równoliczne, to testy nieparametryczne lepiej się sprawdzają. Nie są też tak wrażliwe na obserwacje odstające. Warto z nich korzystać, gdy mediana jest wielkością lepiej reprezentującą środek danych niż średnia. Wśród testów nieparametrycznych znajdziemy takie, które pozwalają analizować cechy niemierzalne. Wygoda ich użycia okupiona jest mniejszą efektywnością.

Podsumowanie

Prowadzenie badań statystycznych w medycynie czy naukach społecznych bardzo często sprowadza się do wykonania testu istotności – parametrycznego lub nieparametrycznego. Od prawidłowego wyboru zależeć może poprawność i dokładność wnioskowania. Niestety, decyzja nie zawsze jest łatwa do podjęcia.

Pozyskiwanie i analiza danych jest w statystyce medycznej szczególnie wymagającym zadaniem. Należy bowiem mieć na uwadze nie tylko cele badawcze i względy metodologiczne, ale również dobro pacjenta. O to, by badanie statystyczne dało jak najlepsze rezultaty, możemy zadbać już na etapie planowania.

Określenie celu i rodzaju badania

Przede wszystkim należy jasno określić cel badania. Może to być na przykład oszacowanie pewnego parametru w populacji lub weryfikacja skutków nowej metody leczenia.

Potrzebnych do analizy danych dostarczyć może eksperyment lub obserwacja. Badania eksperymentalne (np. kliniczne, laboratoryjne) pozwalają badaczowi na większą kontrolę różnych  czynników , przez co wyniki są dokładniejsze i bardziej przekonujące. Mogą jednak wymagać zaangażowania ludzi lub zwierząt, więc nie zawsze są możliwe do przeprowadzenia. Przy badaniach obserwacyjnych (np. epidemiologicznych) badacz nie może w żaden sposób wpłynąć na wynik i chociaż dostarczają one mniej informacji, czasami są jedyną możliwą formą pozyskania danych.

Jaka ma być próba?

Skuteczność analizy danych medycznych w ogromnym stopniu zależy od doboru pacjentów. Prawdopodobieństwo trafienia do badania powinno być jednakowe dla każdego osobnika w populacji. Równie ważna jest liczność próby. Niestety, odpowiednie jej dobranie może wymagać kompromisu. Zbyt mała liczba pacjentów zwiększa szanse wyciągnięcia nieprawdziwych wniosków, a czasami uniemożliwia poprawne zastosowanie niektórych metod statystycznych. Gdy pacjentów jest za dużo, rosną koszty i wydłuża się czas badania. Ważny staje się też czynnik etyczny, gdyż możliwe jest np. pozbawienie pacjentów  skuteczniejszej metody leczenia.

Na co jeszcze zwrócić uwagę?

Nie tylko liczność próby wpływa na dokładność analizy statystycznej. Pożyteczne może okazać się również  kilkukrotne powtarzanie pomiarów. Nie są one jednak wtedy niezależne, więc należy albo uwzględnić średnią, albo odpowiednio dostosować metodę statystyczną. W niektórych przypadkach warto zgrupować badanych w bloki, np. ze względu na wiek. Czasami możliwe jest zbadanie kilku czynników w jednym badaniu, co skraca czas jego trwania i obniża koszty. Wyniki mogą być bardziej wiarygodne także wtedy, gdy pacjenci i badacze nie wiedzą, czy przyjmują placebo, czy nowy środek.

Podsumowanie

Przeprowadzenie badania statystycznego jest skomplikowanym i złożonym procesem. W analizie danych medycznych niejednokrotnie biorą udział wyspecjalizowane firmy. Warto rozpocząć z nimi współpracę już na etapie planowania.

Sama analiza statystyczna odnosi się do zbierania i przetwarzania dużych ilości danych, co ma za zadanie wskazać występujące zależności i korelacje.

Statystyka z widokiem na przyszłość

Przeprowadzenie właściwych obliczeń w głównej mierze pozwoli na wyznaczenie panujących trendów, a co za tym idzie na dopasowanie swoich działań do konkretnych potrzeb i oczekiwań rynku. Ogólnie rzecz ujmując można powiedzieć, że analiza pozwoli na:

• zwiększenie trafności decyzji;
• ulepszenie dotychczas podejmowanych działań;
• wskazywanie powiązań między wyznaczonymi elementami;
• wskazanie oraz wyeliminowanie dotychczas popełnianych błędów;
• zwiększenie świadomości mocnych stron.

Analiza, która pozwoli działać skutecznie

Tym samym można powiedzieć, że przeprowadzane analizy statystyczne mogą mieć zastosowanie w rozmaitych dziedzinach ludzkiego działania. Są one obecne zarówno w badaniach:

• przeprowadzanych w sektorze medycyny;
• satysfakcji i lojalności klientów;
• marketingowych i rynku;
• opinii pracowników.

Samo zebranie danych nie pozwoli na podejmowanie słusznych decyzji. Dopiero dzięki analizie tych danych możliwym jest tworzenie kreatywnych rozwiązań uskuteczniających dotychczas podejmowane działania. Jednocześnie badania takie mogą otworzyć szansę na wprowadzenie nowych rozwiązań czy produktów, które przyczyniają się do umocnienia pozycji danej firmy.

Statystyka ma służyć ludzkości

Natomiast jeśli o statystyce będzie mówić się w wymiarze sektora medycznego to warto zwrócić uwagę na to, że przeprowadzenie poprawnej analizy statystycznej może zadecydować o czyimś zdrowiu lub nawet zdrowiu. Dlatego też rozmawiając o biostatystyce należy w głównej mierze podkreślić wymiar etyczny realizowanych procesów badawczych.

Sytuacja, którą da się opanować

Najważniejsze zadania dla statystyki koncentrują się na właściwym zrozumieniu aktualnej sytuacji, a co za tym idzie na wskazaniu rozwiązań, które będą przyczyniać się do wzrostu i osiągania postawionych celów. Właściwie zrealizowana analiza statystyczna otwiera przede wszystkim nowe możliwości oraz dostarcza skutecznych rozwiązań wpływających na jakość podejmowanych działań i osiągane efekty.

Efektywne przeprowadzenie procesu badawczego wiąże się z pozyskaniem w jego toku zarówno danych ilościowych, które obrazują badane zagadnienie w ujęciu liczbowym, jak i jakościowych umożliwiających na wskazanie przyczyn zachodzących zjawisk oraz prognozowanie przyszłych wydarzeń. Analiza danych o charakterze ilościowych pozwoli zaś na zrozumienie zgromadzonych informacji oraz wyciągnięcie wniosków.

Techniki przedstawiania zgromadzonych danych

Kiedy zgromadzi się już dane, warto zadbać o ich odpowiednią wizualizację, np. za pomocą wykresów, co ułatwi odczytywanie pozyskanych wyników oraz ich porównywanie
w wybranym horyzoncie czasowym. Warto przed wizualizacją pogrupować dane
w poszczególne kategorie (np. pod względem wieku, zajmowanego stanowiska w firmie). Wśród technik służących do podsumowania zgromadzonych danych, można wyznaczyć:

• wykresy słupkowe,
• histogramy – szereg prostokątów zamieszczonych na osi współrzędnych,
• wykresy liniowe,
• wykresy kołowe – stosuje się je, aby zobrazować względną wielkość danej grupy na tle całości.

O roli wykresów w procesie badawczym

Przedstawienie danych ilościowych w postaci wykresów pozwala na ich zobrazowanie, a tym samym ułatwia ich podgląd, dzięki ich uporządkowaniu. Wykresy pozwalają szybko zorientować się, w jaki sposób dane zostały pogrupowane oraz wskazać osiągane wyniki  i porównać poszczególne kategorie, a tym samym wskazać mocne i słabe punkty. Ogólnie rzecz ujmując, zastosowanie wykresów w raporcie końcowym z badania przede wszystkim:

• umożliwia łatwe zrozumienie zgromadzonych danych osobom zlecających badanie,
• wizualizuje dane dając obiektywny podgląd na zgromadzone dane,
• pozwala w łatwy sposób na wychwycenie zależności,
• daje szansę na zaprezentowanie w prosty sposób danych w wybranym horyzoncie czasowym (np. przestrzeni pięciu ostatnich lat).

Wiarygodne dane są podstawą rozwoju

Wizualizacja danych wzbogaca raport końcowy, a przy tym pozwala na podgląd danych ilościowych w dowolnym momencie – bez konieczności czytania szczegółowych raportów. Warto pamiętać, że analiza danych ma przede wszystkim na celu wskazanie zachodzących przemian i zjawisk, a zatem wskazanie zależności  i korelacji, co następnie ma przełożyć się na osiągane wyniki w przyszłości. Podstawią efektywnego badania są wiarygodne dane, które odpowiednio zanalizowane, pozwolą na zastosowanie skutecznych działań przekładających się na sukces firmy.

Każda mała, średnia i duża firma, niezależnie od tego, w jakiej branży działa, powinna co jakiś czas (najlepiej regularnie) zlecać agencjom badawczym specjalizującym się w badaniach rynku przeprowadzanie takich badań. Coraz powszechniejsze staje się przekonanie o tym, że badania rynku mogą stanowić solidną podstawę rozwoju. Wiążę się to z potrzebą aktualizacji danych dotyczących potrzeb klientów, oceny jakości obsługi klientów, jakości produktów, skuteczności kampanii marketingowych, czy potencjale nowych rynków.

Pojemny zakres tematyczny badania rynku

Obszarów tematycznych zawierających się w haśle badania rynku jest imponująco dużo. Dla uporządkowania tego, łatwiej jest zastosować jakiś podział. Podstawowy to podział na: badania rynku, badania marki, badania klienta, badania produktu. Dodatkowo, każdy z tych działów, można podzielić na mniejsze. I tak, w badaniach rynku znajdziemy takie tematy, jak: analizowanie struktury rynku, badanie konkurencji, analizowanie popytu, podaży, cen, określanie nisz na rynku, ocenianie potencjału nowych rynków. Z badaniami marki wiążą się m.in.: przywiązanie do marki, jej rozpoznawalność, ocena jej potencjału, skuteczność kampanii reklamowych, szum medialny. Badania klienta to natomiast takie zagadnienia, jak: ocena wartości klienta, lojalność klientów, potrzeby i oczekiwania konsumentów, preferencje zakupowe, jakość obsługi klienta, określanie grupy docelowej. Badania produktu to np. analizowanie jakości produktu, pozycjonowanie produktu na rynku, analizowanie zwyczajów zakupowych.

Sprawa wygląda mniej skomplikowanie w przypadku metod i technik badawczych, jakie dostępne są do wyboru. Warto jednak mieć na uwadze, że nie każdą z metod da się zastosować do każdego z zagadnień przed chwilą wymienionych. Metodologię należy zlecić profesjonalnie zajmującej się tym firmie i jedynie wskazać, jakie metody i jakie zagadnienia są oczekiwane do zbadania, a następnie skontrolować przygotowany przez agencję badawczą projekt badania. Trzeba zwrócić uwagę na takie aspekty, jak połączenie metod jakościowych i ilościowych, dobór próby, długość i poziom skomplikowania ankiet/scenariuszy. Od niedawna na rynku znaleźć można rozwiązania pozwalające wykonywać badania nieprofesjonalistom. Chodzi o systemy do obsługi badań, odpowiedni software badawczy. Ułatwia on znacząco realizację badania, jednak w kwestii metodologii zawsze lepiej skonsultować chociaż projekt z ekspertami z firmy badawczej.

Wykorzystanie wyników

Podstawą jest zebranie rzetelnych, wiarygodnych danych. Dzięki nim można rozwijać firmę w krótkim i dłuższym okresie. Można np. zmodyfikować opakowanie produktu lub skład produktu, unowocześnić strategię marketingową, poprawić jakość obsługi klientów, czy wejść na zupełnie nowy rynek. Cała strategia rozwoju przedsiębiorstwa tylko i wyłącznie zyska dzięki przeprowadzeniu badań rynku.

Kiedy należy podjąć ważną decyzję, zwykle najbardziej liczy się czas. Od szybkości reakcji niejednokrotnie zależy utrzymanie pozycji lidera w dynamicznie zmieniającej się branży. Jednocześnie nieprzemyślane decyzje często okazują się fatalne. Wykonanie badania pozwoli uniknąć pomyłek. Warto zatem zapoznać się z badaniami, a zwłaszcza z szybkimi metodami badawczymi.

Badania CATI, CAWI, CAPI

Najpopularniejszą metodą dającą szybki dostęp do wyników badania jest wspomagany komputerowo wywiad telefoniczny, łączący pozyskiwanie danych u źródła z natychmiastowym przetwarzaniem przez specjalistyczne oprogramowanie CATI. Dane dostępne są niemal natychmiast po zakończeniu badań telefonicznych. Dostępne autorskie oprogramowanie do badań CATI zwykle daje możliwość eksportowania danych w kilku formatach. Stworzenie formularza ankiety następuje dzięki specjalnym narzędziom, które pomogą uniknąć pomyłek. Należy zaznaczyć, że innymi szybkimi metodami badań są CAWI - ankiety online, charakteryzujące się niskim kosztem, a także CAPI - ankiety realizowane "w terenie", ale ze wspomaganiem komputerowym. Zakup licencji oprogramowania CATI, CAWI, CAPI daje możliwość administracji badaniem i bieżącej kontroli postępów. Zatrudnieni ankieterzy także są stale poddawani monitorowaniu, co pozwala szybko reagować na wychwytywane błędy.

Oprogramowanie wpieracjące badania – jak to działa?

Wystarczy zakupić odpowiednią licencję z szerokiego wachlarza ofertowego. Umożliwia ona korzystanie z panelu administracyjnego badania, przy pomocy którego można założyć konta ankieterskie oraz stworzyć formularz ankiety. W trakcie prowadzenia badania panel administratorski umożliwia wgląd w przebieg badania, na bieżąco prezentując statystyki. oprogramowanie badawcze pozwala także na nadzorowanie pracy ankieterów. Po zakończeniu badania wyniki dostępne są niemal natychmiast i można je eksportować w kilku znanych formatach. Jak wybrać najlepsze oprogramowanie do CATI, CAWI, CAPI? Jest kilka ważnych szczegółów, na które warto zwrócić uwagę przy wyborze oprogramowania dla badań. Jedną z ważniejszych rzeczy jest wsparcie techniczno-merytoryczne licencjodawcy i kontakt z zapleczem informatycznym. Niezależnie od interaktywnych narzędzi pomocowych wbudowanych zwykle w system, doświadczeni specjaliści mogą okazać się nieocenioną pomocą, dlatego warto wybrać takie oprogramowanie CATI, CAWI, CAPI, którego wydawca gwarantuje nam tego typu usługę dodatkową. Równie istotna jest kompatybilność oprogramowania z przeglądarką internetową oraz oferowane możliwości prezentacji danych. Dobrze jest wybrać system do badań, który daje możliwość eksportowania wyników w kilku znanych nam rozszerzeniach, żeby mieć pewność, że uzyskane dane będą mogły zostać użyte do interesujących nas celów. W kwestii bezpieczeństwa warto zadbać również o to, by oprogramowanie do badań tworzyło automatycznie kopie zapasowe pozyskanych danych i samego formularza.

CATI-System. Nasz wybór.

Wszystkie te cechy posiada nowatorskie oprogramowanie badawcze CATI System, którego licencjodawcą jest od lat obecna na rynku firma badawcza Biostat z Rybnika. Dodatkowo, oferowane klientom oprogramowanie do badań CATI, CAWI, CAPI, zapewnia także moduły: testujący logikę ankiety (do sprawdzania przejść między pytaniami w skomplikowanych, wieloetapowych formularzach) i pozwalający na analizę próby (daje możliwość automatycznego zatrzymania badania, w momencie osiągnięcia próby o zadanych parametrach). Przyjazny interfejs i pełna zgodność z popularnymi przeglądarkami czyni CATI-System dobrą propozycją dla zainteresowanych oprogramowaniem do badań telefonicznych. Wieloletni branżowy staż firmy daje poczucie bezpieczeństwa, a gwarantowana pomoc techniczno-merytoryczna również stanowi duży atut. Naszym faworytem jeśli chodzi o badania metodą Computer Assisted Telephone Interview zostaje zatem CATI-System.

W badaniu o charakterze częściowym dane odnośnie rozkładu jakiejś cechy statystycznej w populacji uzyskuje się przez wyznaczenie rozkładu tej cechy dla pewnej grupy elementów populacji.

Metoda reprezentacyjna jest najbardziej prawidłową formą badania częściowego, dlatego też cieszy się dużą popularnością w kontekście różnego rodzaju badań statystycznych, w tym w badaniach społeczno-ekonomicznych. Jej istotą jest wnioskowanie o właściwościach i cechach całej populacji za pomocą badań przeprowadzonych na losowo wybranej podgrupie, zwanej próbą. Przy doborze próby istotną rolę grają pewne założenia. Są ona niezbędne, ponieważ wybrana próba powinna stanowić dobrą reprezentację populacji generalnej. Jednym z tych założeń jest założenie o dostatecznej wielkości obranej próby. Za sprawą rachunku prawdopodobieństwa mamy możliwość wyznaczenia minimalnej liczebności próby. W tym celu niezbędne jest podanie parametrów dotyczących otrzymanych wyników badania. Do tych parametrów należą:

• poziom istotności - jest to największe dopuszczalne prawdopodobieństwo, z jakim popełniony zostanie błąd oszacowania o wskazanej wielkości,
• maksymalny błąd oszacowania,
• szacowana wielkość frakcji (jest to odsetek elementów populacji, które odznaczają się jakąś określoną cechą; np. szacowany procent uszkodzonych żarówek w całej partii),
• w przypadku populacji skończonej należy również podać wielkość populacji generalnej.

Dzięki kalkulatorowi wielkości próby można w łatwy sposób wyznaczyć minimalną liczebności próby. kalkulator wielkości próby Kalkulator wielkości próby ma dwa warianty: dla populacji nieskończonej i skończonej.

Z populacją skończoną mamy do czynienia wtedy, kiedy możemy oszacować jej faktyczną liczebność. Populacja nieskończona to taka, w której jest nieskończenie wiele jednostek. W rzeczywistości występuje ona rzadko. Czasem jednak, mimo, że populacja ma skończoną liczbę elementów, wygodniej jest założyć, że jest ona nieskończona. Taką sytuacją jest np. przypadek, w którym nie da się oszacować wielkości populacji, ale mamy pewność co do tego, że jest ona bardzo duża.

Opinia na temat badań rynku FMCG
Fast Moving Consumer Goods jest angielską nazwą produktów codziennego użytku, czyli takich, które zaspokajają podstawowe potrzeby swoich konsumentów. Branża FMCG, bo taki jest jej skrót, charakteryzuje się dużym zapotrzebowaniem na owe dobra, lecz duża liczba klientów powoduje dużą liczbę konkurentów. Atrakcyjny do inwestowania rynek wiąże się z ponoszeniem niskich kosztów produkcji, gdyż produkty spożywcze, tytoniowe, kosmetyki czy alkohol wytwarzane są masowo. Tym samym zapewniony jest popyt na dane artykuły. Jednak by sprawnie funkcjonować w branży FMCG i nie dać się z niej wykluczyć, trzeba zainwestować w dobrą reklamę. Dlatego też wiele firm nie potrafi się przebić z nowym towarem. Mnogość towarów na sklepowych półkach podkreśla, jak bardzo są one potrzebne konsumentom oraz jak chętnie wybierają spośród dostępnych ofert. Badania rynku FMCG zdecydowanie ułatwiają wejście na rynek nowym firmom. Dział sprzedaż albo obsługi klienta powinien chcieć przeprowadzić lub zlecić przeprowadzenie tego typu badania. Pierwszym i zarazem najważniejszym punktem jest poznanie szczegółowej opinii klientów na dany temat. Nie tylko opinia odnośnie zewnętrznego wyglądu produktu jest ważna, ale także koszty jakie klienci będą w stanie ponieść. Jeśli firma już wcześniej wprowadziła na rynek swój produkt, badania marketingowe mogą zweryfikować, co z ich oferty do tej pory się sprawdzało, a co należy zmienić. Również dostarczają danych o produktach, których jak dotąd nie było na rynku, a warto w nie zainwestować oraz jak powinna przebiegać prawidłowa produkcja i dystrybucja.

Czego chcą konsumenci
Jeśli kampania marketingowa zostanie przeprowadzona w prawidłowy sposób, to wzrasta prawdopodobieństwo, że klienci zmienią swoje przyzwyczajenia zakupowe i chętniej będą sięgać po produkty danej marki. Niestety często konsumenci boją się nowości i są lojalni wobec swojej marki, dlatego warto zrobić wszystko by zmienić stare nawyki. Często zdarza się tak, że klienci chcą produkt o niskiej cenie i dobrej jakości, co jest lekkim utrudnieniem, na które musi być przygotowane przedsiębiorstwo.

Co warto przeanalizować
Rozpoczynając badanie, firma zobligowana jest utworzyć mocną konceptualizację, czyli podbudowę do dalszego badania. Warto wtedy zastanowić się co chce się badać, w jaki sposób, do kogo ma być kierowany produkt. Jeśli odpowie się na te i na szereg innych pytań, to ułatwi się znacząco pracę badaczy i ukierunkuje same badania. Analiza rynku konkurencyjnego jest równie ważna co analiza własnej firmy i jej możliwości. Poznając dobrze konkurencję, można wyprzedzić jej ruchy co umocni pozycję w branży FMCG. Warto także przeanalizować dotychczasową strategię działania.

Realizacja badania
Realizacja badania rynku FMCG, by była wiarygodna i rzetelna, powinna być przeprowadzona według odpowiedniej metody badawczej. Nie tylko metody ilościowe można wykorzystywać, lecz także jakościowe, które niejako stają się uzupełnieniem danych statystycznych. Otrzymane wnioski z takiej analizy z pewnością pomogą firmie utrzymać, bądź polepszyć swoją pozycję w branży produktów szybkozbywalnych.

Aplikacje dedykowane dla przedsiębiorstw
Wiele przedsiębiorstw chce osiągnąć sukces w swojej branży, lecz nie do końca potrafi wybrać odpowiednią drogę. Warto rozpocząć od nakreślenia sytuacji problemowej w firmie i rozpoczęcia działań od wewnątrz. Aplikacje dedykowane są tym, czego firma potrzebuje. Jako gama rozwiązań, dostosowywana jest do specyficznych i indywidualnych potrzeb danego przedsiębiorstwa. Oprogramowanie szyte na miarę tworzy się na specjalne zamówienie, przy uwzględnieniu wszystkich charakterystycznych cech danej firmy oraz potrzeb i oczekiwań klienta.

Czym tak właściwie są programy na zamówienie?
Programy szyte na miarę są po prostu pewnymi rodzajami systemu informatycznego, który stworzony jest po to i w taki sposób, by idealnie wpasować się w wymagania danej firmy. Głównym założeniem twórców programów dedykowanych jest zminimalizowanie czasu, jaki pracownicy przeznaczają na drobne działania, a które może wykonać odpowiednio dobrany system. Bardzo ważnym krokiem jest zaplanowanie oprogramowania szytego na miarę od podstaw. Tylko wtedy spełni ono swoje funkcje w przedsiębiorstwie. Jeśli managerowie chcą, by aplikacja dedykowana działała bez zarzutów, warto zastanowić się nad zleceniem jej wykonania profesjonalnej firmie, która dołoży wszelkich starań by sprostać oczekiwaniom.

Korzyści płynące z korzystania z aplikacji dedykowanych
Każda firma działa podobnie jak maszyny, które potrzebują niezawodnych i idealnie dobranych elementów, by móc sprawnie funkcjonować. Oprogramowanie szyte na miarę jest spoiwem łączącym poszczególne części ze sobą. W głównej mierze chodzi o to, by różne działy przedsiębiorstwa działały sprawnie, a więc chodzi o dobrą komunikację między nimi. Jeśli firma zatrudnia wykwalifikowanych pracowników, sukces w danej branży jest naturalnym elementem, lecz czasami trzeba mu nieco pomóc. Przy pomocy Internetu i nowoczesnych technologii tworzone są oprogramowania komercyjne dla przedsiębiorstw, które znacząco usprawniają komunikację wewnątrz firmy, ale także na zewnątrz. Dzięki nim możliwe jest podniesienie jakości kontaktów z klientami bądź kontrahentami. Jeśli połączy się pracę profesjonalnego zespołu analityków z wymaganiami postawionymi przez klienta, wtedy otrzyma się program szyty na miarę. Wartym podkreślenia jest fakt, że program musi być tworzony nie tylko od podstaw, lecz także z udziałem strony zainteresowanej. Potrzeby pracowników i właściwe podejście do problemu gwarantuje sukces. Przed wdrożeniem aplikacji warto poinstruować zespół w jaki sposób z niej korzystać, gdyż tylko wtedy będzie ona przydatna.

Oprócz najbardziej rozpowszechnionych badań, jakimi są badania opinii, których wyniki przedstawia się w mediach, czy na które powołuje się na konferencjach prasowych, największą część realizowanych przez branżę badawczą projektów stanowią badania marketingowe i badania rynku. Przeprowadza się je na zlecenie firm każdej wielkości, jednak najczęściej zleceniodawcami są przedsiębiorstwa średniej wielkości i duże, w tym ogólnopolskie. Każdy z przedsiębiorców musi brać pod uwagę poziom zadowolenia klientów, możliwości powstania nisz rynkowych, które można zająć, czy trafności przeprowadzonej kampanii reklamowej. Tylko badania rynku i badania marketingowe mogą odpowiedzieć na te pytania. Niezwykle istotne jest przy tym wzięcie pod uwagę konieczności ich regularnego przeprowadzania.

Przygotowanie i realizacja projektu

Przyszłe analizy statystyczne trzeba wziąć pod uwagę od pierwszego etapu projektowania badania. Cały proces trzeba przeprowadzić w ten sposób, żeby uzyskać jak najwięcej informacji w celu dalszej analizy. Dlatego badanie warto zlecić dobrej firmie badawczej. To jej analitycy zadbają o opracowanie metodologii projektu, w tym wielkość próby, jej dobór, dobór metod i technik badawczych, a także skonstruowanie scenariuszy wywiadów i kwestionariuszy ankiet. Przy czym analizy statystyczne można przeprowadzić tylko na podstawie badań rynku i badań marketingowych prowadzonych z wykorzystaniem technik badań ilościowych, jak ankiety telefoniczne (CATI), ankiety WWW (CAWI), ankiety wspomagane komputerowo (CAPI), czy tradycyjne ankiety papierowe (PAPI). W przypadku badań jakościowych, jak wywiady indywidualne (IDI), czy grupowe (FGI), nie ma takiej możliwości, materiał ten poddaje się tylko obróbce językowej i analizie, na podstawie której powstają opisy i wnioski. Są jeszcze takie techniki badań marketingowych, jak tajemniczy klient (mystery shopper), w których równorzędnymi narzędziami mogą być: kwestionariusz oceny i karta uwag. Na tej podstawie można stworzyć zarówno analizy statystyczne, jak i jakościowe.

Analizy statystyczne

Wśród przygotowywanych analiz statystycznych mogą znaleźć się: analizy opisowe, analizy porównawcze, analizy regresji, testy istotności, proste, jak i zaawansowane modele. Wyniki opracowuje się w formie zbiorczego raportu, ale i prezentacji multimedialnej, której elementy można wykorzystać, np. w kampaniach marketingowych. W raporcie końcowym, oprócz opisów, znajdują się wizualizacje w postaci wykresów, infografik, map, ale też tabele ze szczegółowymi danymi, jeśli tak zażyczy sobie zamawiający. Na podstawie tych opisów i przedstawień graficznych powstają zaś wnioski i rekomendacje dla zleceniodawcy badania, dostosowane do specyfiki sektora, branży i charakterystyki konkretnego przedsiębiorstwa.

Aby móc przeprowadzić badania satysfakcji, nie trzeba być korporacją czy inną wielką firmą. Owe badania może przeprowadzić każda placówka, która chce poznać opinię swoich klientów, nawet szpital.

Dzięki badaniom pacjentów można zmienić dotychczasową opinię o szpitalu, ocieplić jego wizerunek i ulepszyć PR, lecz także pozyskać nowych klientów. Często bywa tak, że pacjenci posiadają mylny obraz danego szpitala, gdyż oceniają go przez pryzmat placówki, w której wcześniej byli leczeni. Dobrze przeprowadzone badania ankietowe pacjentów mogą to zmienić, a dodatkowo dostarczyć menadżerom informacji o mocnych i słabych stronach jednostki. Warto powierzyć zadanie przeprowadzenia badania firmie zewnętrznej, która specjalizuje się w tego typu zleceniach. Tylko wtedy otrzymane wyniki, ale także cały proces badawczy, zostaje przeprowadzony w rzetelny i obiektywny sposób, który najlepiej oddaje rzeczywistą sytuację szpitala.

Badania opinii pacjentów są ważnym elementem strategii, ponieważ usprawniają pracę personelu, który wie jakie stawia się przed nim wymagania. W tym celu przeprowadzana jest ankietyzacja pacjentów. Natomiast w ankietach pacjentów zawarte pytania dotykają nie tylko strefy fizycznej szpitala, lecz również emocjonalnej. Obszar badawczy dotyczy również życzliwości, fachowości personelu, jakości jedzenia czy czystości na oddziałach. Badania ankietowe pacjentów, by były użyteczne, muszą przebiegać według skrupulatnie przygotowanego wcześniej planu. Systematyczny sposób prowadzenia badań znacząco usprawnia pracę i przebieg całego badania. Głównym celem owych badań pacjentów szpitala powinno być ciągłe udoskonalanie, usprawnianie i podnoszenie jakości świadczonych usług.

Otrzymywane dane przedstawia się w postaci zbiorczych zestawień, w których ujęte są opinie na temat różnych obszarów funkcjonowania szpitala. Głównym zadaniem badań ankietowych pacjentów szpitala jest ciągły rozwój placówki, a nie podważanie kompetencji pracowników czy szukanie ich błędów. Wyniki z badań nie są narzędziami zmiany, lecz są niejako drogowskazami, które przedstawiają możliwości rozwoju, lecz same w sobie niczego nie zmieniają. Aby wyniki badań były użyteczne, w proces zmiany musi być zaangażowany cały zespół szpitala, poprzez codzienne modyfikowanie, usprawnianie, budowanie.

Badania, aby były przeprowadzone w prawidłowy sposób, ważne jest, by przygotowane były według wcześniej ustalonego schematu. Ważnym elementem jest wybór odpowiedniej metody i techniki badawczej. Wśród metod/technik wyróżnia się ilościowe: tradycyjne ankiety papierowe (PAPI), badania telefoniczne (CATI), badania wspomagane komputerowo (CAPI), ankiety internetowe (CAWI), natomiast jakościowe to: indywidualne wywiady pogłębione (IDI), zogniskowane wywiady grupowe (FGI), Tajemniczy klient (Mystery Client/Shopping). Dzięki doborowi odpowiednich metod i technik ankietyzacja pacjentów dostarcza kluczowych informacji na dany temat.

Co warto wiedzieć na temat badań Mystery Shopping? Badanie „Tajemniczy Klient” ma na celu zweryfikowanie jakości obsługi klienta w danej placówce lub grupie placówek, a także sformułowanie odpowiednich rekomendacji. Ich wdrożenie zapewni firmie przewagę konkurencyjną, gdyż będzie ona w stanie skutecznie odpowiadać na potrzeby swoich klientów.

Wstępny etap realizacji badania
Pierwszym etapem prowadzenia badania Mystery Shopping jest pozyskanie podstawowych informacji, niezbędnych w celu realizacji projektu. Następuje więc szczegółowe rozpoznanie branży, w której funkcjonuje badana placówka, a także obowiązujących w niej standardów oceny pracowników. Pozyskaniu tego typu danych służy dokładne zapoznanie się z treścią zapytania ofertowego, a następnie przeprowadzenie wstępnego badania metodą Desk Research. Konieczne może okazać się także podjęcie rozmów ustalających w trakcie spotkań z zamawiającym.

Opracowanie scenariusza badania
Badanie Mystery Client powinno przebiegać zgodnie z ustalonym wcześniej scenariuszem. Uwzględnia on takie kwestie jak harmonogram przeprowadzanych wizyt, liczba pracowników z którymi rozmowę podejmuje audytor, oraz planowany przebieg wizyty. Sporządzana jest lista pytań zadawanych pracownikom oraz kolejność ich zadawania, a także kwestionariusz oceny.

Dobór oraz szkolenie audytorów
Po zaplanowaniu przebiegu badania ma miejsce proces rekrutacji tajemniczych klientów. Powinni być oni dobierani zwłaszcza z uwzględnieniem specyfiki konkretnego projektu, co pozwoli dopasować ich do charakterystyki typowego klienta. Należy więc uwzględnić przede wszystkim cechy demograficzne oraz osobowościowe kandydatów, a także ich zewnętrzny wizerunek. Istotne są również predyspozycje do prowadzenia badań metodą „Tajemniczy klient”. W przypadku ogólnopolskich badań Mystery Shopping spore ułatwienie stanowi posiadanie przez firmę badawczą systemu rekrutacji internetowej. Pozwala on wysyłać formularz rekrutacyjny drogą online, co znacznie przyśpiesza proces rekrutacyjny oraz ułatwia selekcję kandydatów. Po zakończonym etapie wstępnej rekrutacji ma miejsce szkolenie audytorów, przygotowujące ich do pracy w konkretnym projekcie. Otrzymują oni niezbędne materiały, a po zapoznaniu się z nimi, przechodzą test zdobytej wiedzy. W badaniach Mystery Shopping często wykorzystywana jest elektroniczna platforma do przeprowadzania szkoleń online.

Przebieg badania
Audytorzy w badaniu Mystery Shopping, odwiedzając placówkę w pierwszej kolejności koncentrują się na rozpoznaniu informacji odnośnie jej działania. Sprawdza więc między innymi czystość na zewnątrz i wewnątrz budynku oraz stan ekspozycji towarów. Może być również weryfikowany czas oczekiwania klienta na jego obsłużenie przez zatrudniony personel. Następnie ma miejsce nawiązanie rozmowy audytora z pracownikiem obsługi klienta, która przebiega zgodnie z założeniami sporządzonego wcześniej scenariusza. Tajemniczy klient ocenia poszczególne elementy podlegające obserwacji, odnosząc się do pytań zawartych w kwestionariuszu oceny. Przebieg badania Mystery Client zachowuje naturalny charakter, jeśli ankieta jest wypełniania z wykorzystaniem urządzeń elektronicznych typu smartfon lub tablet.

Analiza rynku to proces mający na celu zrozumienie, jakie mechanizmy działają na rynku oraz jakie potrzeby mają odbiorcy firmy. Dostępnych jest kilka sposobów jej wykonywania, a ostateczny wybór zależy od potrzeb oraz informacji, które chce uzyskać firma. Jakie są metody analizy rynku i na czym dokładnie się opierają?

Metoda 1: Desk Research

Desk Research stanowi metodę badawczą, dzięki której analizuje się dostępne źródła danych. Są to m.in.:

• sprawozdania,
• roczniki statystyczne,
• ogólnodostępne raporty rynkowe,
• materiały prasowe,
• katalogi ofertowe konkurentów,
• analizy,
• publikacje.

Atutem jest to, że najczęściej informacje te są ogólnodostępne i stanowią wiarygodne źródło wiedzy. Taka analiza rynku ma jednak swoje minusy. Największym jest to, że w przypadku rynków niszowych są one niekompletne, albo nie istnieją w ogóle. Wtedy niezbędne są podejścia alternatywne. Na przykład?

Metoda 2: Wywiady rynkowe

Kolejnym sposobem na przeanalizowanie rynku są wywiady rynkowe. Bardzo często przeprowadzane są z ekspertami w danej dziedzinie, co umożliwia poznanie zagrożeń oraz szans, a także perspektyw dla biznesu w najbliższym czasie.

Podobną wiedzę mogą zagwarantować dziennikarze branżowi, którzy doskonale odnajdują się w danej dziedzinie i znają jej specyfikę.

Metoda 3: Badania z klientami

Analiza rynku wymaga też spojrzenia szerzej na potrzeby klientów. Służą do tego m.in. badania ilościowe, które współcześnie można przygotować i rozesłać klientom także online. Taką możliwość analizowania rynku daje panel Badanie Opinii, w którym zarejestrowanych jest ponad 100 tys. panelistów.

Zostali oni podzieleni na szereg różnych kryteriów, od demograficznych, przez socjoekonomiczne, aż po zainteresowania. Dzięki temu firma może dotrzeć do swojej grupy docelowej i dokonać kompleksowej analizy rynku.

Kiedy dokładnie sprawdza się to rozwiązanie? Przede wszystkim, gdy chce się poznać zwyczaje zakupowe klientów, a także dowiedzieć się, jaka jest ich elastyczność cenowa (niezbędne przed wprowadzeniem produktu na rynek).

Jak wykorzystać metody analiz rynkowych?

Powyższe sposoby stają się użyteczne wtedy, gdy na ich podstawie zostaną wykonane kompleksowe zestawienia. Jednym z nich jest prosta w zamyśle analiza SWOT stanowiąca ogólną ocenę firmy, w tym jej słabych oraz mocnych stron, a także zagrożeń. Analizę SWOT warto okresowo powtarzać, aby móc planować cele krótkoterminowe, ale też nanosić poprawki na cele długoterminowe.

Wymienione metody posłużą też do przeprowadzenia kompleksowej analizy portfelowej. Bierze się w niej pod uwagę:

• wielkość rynku, czyli liczbę potencjalnych nabywców,
• pojemność rynku, czyli ile produktów można w danym czasie sprzedać,
• dynamikę rynku, czyli jak będzie zmieniał się wskaźnik sprzedaży w konkretnych odstępach czasu,
• udział w rynku, czyli zestawienie sprzedaży własnej do całkowitej.

Analizowanie rynku to podstawowe zadanie, które musi być wykonane w każdej firmie, aby dokładniej poznać miejsce na tle konkurentów, a także trafiać w oczekiwania klientów.